Mijn fascinatie voor het ‘bewegende’ lichaam kwam al op jonge leeftijd. Ik was een jaar of 6 en een vriendinnetje op school zat op ballet. In die tijd was dansen, of zelfs iets van sport doen, vanuit thuis een ‘no-go’, maar dat heeft me nooit tegen gehouden om thuis van allerlei (stretch)oefeningen te doen en in mijn kamertje rond te dansen. YouTube bestond nog niet, videoclips waren ook niet altijd voorhanden, dus vooral veel eigen dingen verzinnen. Op de basisschool zette ik dan ook mijn eerste choreografie op en droomde ervan om choreograaf te worden. Dat klonk niet alleen stoer, de meesten konden het woord alleen al niet uitspreken haha.
Maar zo ver is het nooit gekomen met mijn droom, ik maakte andere keuzes, maar de liefde voor beweging bleef. Nog altijd kan ik vol bewondering genieten van dansers en sportbewegingen waarbij op diverse fronten een uiterste beheersing, souplesse of kracht van het menselijk lichaam wordt gevraagd. En natuurlijk maak ik nog weleens een dansje door de kamer heen.
Gedurende de jaren die volgden, ontdekte ik dat al dat bewegen me ook verder hielp in mijn zoektocht naar wie ik zelf eigenlijk ben. Ik zag (gedrags)patronen terug in mijn (vecht)sportbeoefening, die wel erg veel leken op de patronen in mijn dagelijks leven. Grenzen opzoeken, de enorme drive om ergens voor te gaan, de wijze waarop ik rekening houd met anderen (en niet met mezelf) enzovoort. Alleen al door die inzichten kon ik veranderingen aanbrengen die mij verder hielpen en helpen in mijn leven. Daarnaast zag ik hetzelfde proces ook bij anderen in mijn omgeving plaatsvinden.
Tijdens de ontwikkeling van outdoor coaching, ben ik voor inspiratie, ook op zoek gegaan naar coaching vormen die hier qua gedachtegoed verwant aan zijn, waaronder danscoaching. Ook dat is een vorm van coaching waarbij fysieke beweging gebruikt wordt om mentale beweging te creëren. Deze week viel het boek ‘Dansend tot je essentie’ van Jaap van Manen vers van de pers in mijn brievenbus. Ondanks dat in de outdoor coaching weinig tot niets terug te vinden is van, wat sommigen misschien ‘zweverig’ noemen én ik, begrijp me goed, zelf ook niet een oordeel geef aan iets als zodanig, laat ik me graag inspireren door andere gedachte goeden en zeker wanneer sommigen daarvan al duizenden jaren oud zijn.
Er volgt nu absoluut géén boeksamenvatting, maar wel gedachtespinsels van mij over een aantal punten die mij zijn opgevallen tijdens het lezen van dit boek. Wellicht dat jij er, net als mij, wat inspirerende informatie uithaalt of stof tot nadenken.
Maar waar draait het eigenlijk om bij het coachen van mensen?
Als coach ondersteun je mensen in hun proces om doelen op persoonlijk of professioneel vlak te bereiken. Je stimuleert daarbij de coachee (degene die gecoacht wordt) om zelf antwoorden te vinden. Nee niet, ‘jij weet het wel als coach’, maar op basis van gelijkwaardigheid en uitgaande van de eigen wijsheid en kracht van de coachee zelf. Het door de coachee zelf vinden van een oplossing is velen malen krachtiger dan het opvolgen van een advies. Wanneer denk jij dat je onthoudt dat iets heel heet is of gevaarlijk, wanneer ik het je vertel of wanneer je het zelf ervaart?
Bij coaching draait het in eerste instantie om bewustwording. Wanneer je niet weet dat er iets is, kun je er ook niets aan doen. Ja, kop in het zand steken kán dus werken haha, maar meestal weet je dan écht wel dat er toch iets is (wat je niet wilt zien). We helpen de coachee dus bewust te worden van wat er is; gevoelens, gedachten, gedrag, overtuigingen enzovoort, door te reflecteren op wat we (wij als coach en coachee) waarnemen. We kijken dus effe in de ‘spiegel’.
In alle coaching vormen (die ik ken) die gebruik maken van het lichaam, gaat men daarbij uit van een zogenaamd ‘holistische mensbeeld’ of ook wel integrale mensvisie. Nee, nee blijf doorlezen er gaat niks engs of ‘zweverigs’ komen. Het enige dat hiermee gezegd wordt is dat wij meer zijn dan alleen ons ‘koppie’, wij zijn ook ons ‘lijf’ en dat zijn we een klein beetje vergeten de afgelopen jaren. We zitten zo in ons hoofd, dat we signalen van ons lichaam negeren en ons lichaam min of meer als gebruiksvoorwerp zijn gaan zien. Geloof je niet zo in dat ‘lichaam en geest zijn één geheel’? Lees dan toch nog even onderstaande zinnen. Mocht je niks hieruit herkennen, dan stop maar met lezen…
- Krijg jij weleens hoofdpijn of voel je spanning in je nek of schouders wanneer je het heel druk (in je hoofd) hebt?
- Heb je weleens ‘vlinders’ in je buik gevoeld wanneer je verliefd of heel erg zenuwachtig was?
- Ken je dat voldane en blije gevoel wanneer je net gesport hebt?
- Ga eens 5 minuten ineengedoken zitten en daarna 5 minuten met een fiere houding. Pardon Heidi, wat voor houding? Nou, een trotse en open houding, rechtop, borst naar voren. Hoe voelde je je na de eerste 5 minuten en na de tweede 5 minuten?
De eerste twee zijn voorbeelden van de invloed van de ‘mind’ op je ‘body’. De laatste twee van de invloed van je ‘body’ op je ‘mind’. Dit zijn er maar 4, maar er zijn nog legio meer voorbeelden te bedenken. Body en mind beïnvloeden elkaar. Natuur-lijk toch, wanneer je eens wat verder zou kijken naar de werking van ons lichaam en onze hersenen?
Ondanks dat de wetenschap op dit vlak nog veel dingen als ‘niet bewezen’ beschouwt, hebben we altijd nog ons eigen gezonde verstand en langzamerhand worden diverse verbanden wél wetenschappelijk ondersteund. Denk daarbij bijvoorbeeld aan hoogleraar neuropsychologie Erik Scherder die de invloed van beweging op de hersenen onderzoekt en beschrijft. Het verband tussen ademhaling (dit is ook beweging) en stemmingen (rustig of gehaast). En pas geleden zag ik ook een TEDTalk van Ammy Cudy, waarin zij het o.a. heeft over onderzoek naar de invloed van lichaamshoudingen op onze hormonen. Altijd handig om te weten dat je je een stukje prettiger kan voelen door je lichaamshouding te veranderen toch?
Onze manier van bewegen (in het dagelijks leven) zegt heel veel over wie we zijn en hoe we ons voelen. Niet voor niets is zo’n 95% van onze communicatie non-verbaal. Wij kunnen over het algemeen vrij goed waarnemen hoe iemand zich voelt of dat iemand zelfverzekerd is of niet, zonder maar een woord te zeggen. Body en mind werken als een spiegel, dus waarom niet wat meer luisteren naar wat ons lijf te vertellen heeft in plaats van alleen gebruik te maken van die 5% communicatie die in ons hoofd plaatsvindt. Ja, ja dit is enigszins gechargeerd, maar ik denk dat mijn punt wel helder is.
Maar goed, waar was ik, oh ja, het begint dus met bewustwording van wat er is. Volgende stap die we dan vaak willen maken is verandering. Verandering van datgene wat ons tegenhoudt in het leven, wat ons laat ‘verstarren’ of ‘verkrampen’, ofwel het gevoel geeft dat we ‘stil staan’. Soms is een inzicht al voldoende voor een coachee om vanuit daar weer in beweging te komen en gerichte acties te formuleren voor het dagelijkse leven.
In andere gevallen wordt de coachee juist uitgedaagd om (anders) in beweging te komen tijdens de coaching middels de actieve werkvormen en worden daaruit oplossingen gevonden. Door beweging (en dit zie je bijvoorbeeld ook bij bepaalde soorten ademhalingsoefeningen) komen dingen letterlijk en figuurlijk los!
Jaap van Manen schrijft op een gegeven moment: “Crisis is een goede leerschool voor bewustwording”. Hij refereert o.a. aan de zogenoemde ‘midlifecrisis’ waarin vaak vragen naar boven komen zoals “wie ben ik eigenlijk”. Hij geeft aan dat in een crisis je ware aard naar boven komt en je dan intensiever gaat kijken, luisteren en voelen.
Ik denk dat hij gelijk heeft. Waarschijnlijk ken je zelf ook wel voorbeelden van mensen die iets heftigs meegemaakt hebben en vanuit daar ‘dichter bij zichzelf’ zijn gekomen en veel beter beseffen wat écht belangrijk is in het leven. Wanneer ik op de betekenis van ‘crisis’ google lees ik: “Een noodsituatie waarbij het functioneren van een stelsel ernstig verstoord raakt”.
Nu hoop ik altijd maar dat niet iedereen een dusdanige heftige crisis hoeft mee te maken in zijn of haar leven en ik geloof ook dat je op andere manieren hetzelfde kunt ontdekken. Hoogstens dat het iets langer duurt, maar ja wachten op een crisis is ook zoiets.
Bij het lezen over ‘crisis’ moest ik direct denken aan het feit dat ik, tijdens de coaching, mensen uitdaag om uit hun comfortzone te treden, zodat ze in hun zogenaamde ‘leerzone’ komen. Is dit ook een verstoring aanbrengen in een stelsel? Daarnaast laat ik ze ook weleens even fysiek hun grenzen voelen door bijvoorbeeld een conditionele uitputtingsslag. Is dit ook een verstoring aanbrengen in een stelsel? Iets om eens verder over na te denken. Ik ervaar in elk geval dat het resultaat vaak hetzelfde is: de ware aard komt naar boven en men ziet, hoort, voelt andere dingen of dingen anders.
Thema’s die regelmatig terugkomen in coaching zijn zingeving, balans, energie, goed voor jezelf zorgen, angst en emoties. Allemaal prachtige onderwerpen om nog veel meer over te schrijven (en dat ga ik ook zeker doen!), voor nu wil ik even niets anders dan per onderwerp nog een paar zinnen ter overdenking meegeven:
- Zingeving: De zin van het leven of de zin in het leven?
- Balans: Is dit stevig staan of mee kunnen veren?
- Energie: Zorgt energie voor beweging of beweging voor energie?
- Goed voor jezelf zorgen: Zeg eens eerlijk, hoe positief denk jij over jezelf? (zie ook deze blog)
- Angst: Is een negatief geformuleerd verlangen. Welk verlangen of welke wens zit achter jouw angst?
- Emoties: komt van ‘emover’” (Latijns) wat ‘doen bewegen’ betekent. Ofwel wat ons in beweging zet. Voor verandering is beweging nodig. Welke beweging vind je lastig of maak jij niet?
Wil jij ook ontdekken wat jouw lichaam jou te vertellen heeft? Meld je dan eens aan voor de Workshop – Zet je leven in beweging!
