De eerste blog uit een reeks over Acceptance and Commitment Therapy (ACT).
Een nieuwe opleiding ’Acceptance and Commitment Therapy’ (ACT). Ergens roept de titel weerstand in me op. Hoezo ‘zomaar’ iets accepteren? Het klinkt in mijn oren een beetje als opgeven, stoppen met vechten, alles maar over me heen laten komen. Maar dan bereik ik toch helemaal niets meer?
Aan de andere kant trekt het ook mijn aandacht. Je wordt ook moe van het maar door blijven ‘vechten’ en ‘strijden’. Zou het niet fijn zijn om eens een beetje met de stroom mee te gaan?
‘Commitment’, dat klinkt meer in mijn straatje. Ergens voor gaan, je committeren (toewijden) aan iets. Daar komt weer de strijdlust naar voren.
Maar waarom heb ik, ondanks dat de titel me gedeeltelijk tegenstaat, juist voor deze opleiding gekozen?
ACT is een gedragstherapie, die verandering bewerkstelligt door te DOEN. Geen praattherapie dus, maar werken vanuit doen en ervaren.
De therapie heeft als doel mensen bewust het meeste uit hun leven te halen, door te richten op de zaken die écht belangrijk voor iemand zijn. Dat is voor mij dus al 2-0 voor ACT. Beiden uitgangspunten sluiten helemaal aan op de manier waarop ik wil leven én coachen.
Daarnaast onderkent ACT de invloed van negatieve gedachten en hoe die ons enerzijds beschermen tegen gevaren en anderzijds ons belemmeren om ‘voluit’ te leven. Weer iets dat akelig dicht bij mezelf ligt.
De afgelopen jaren heb ik ontdekt wat de kracht van gedachten kunnen zijn. Of het nu iets is wat ‘in de familie zit’ of op andere wijze ontstaan is, ik ben me bewust geworden dat er nogal wat ‘donkere’ (negatieve) gedachten in mij omgaan. Vooral veel angstgevoelens over wat zou kunnen gaan gebeuren in de toekomst én veel (kritische) verhalen die ik mezelf vertel óver mezelf.
Als kind was ik me al (on)bewust van het feit dat het denken van negatieve en kritische gedachten voor mij als vanzelf gaat. Ik heb dan ook altijd al veel aandacht besteed aan het verbeteren van mijn vaardigheden ‘positief’ te denken. Als resultaat hoor ik nu weleens mensen zeggen dat ik vaak de ‘positieve kanten’ van iets kan zien en mezelf focus op mogelijkheden in plaats van onmogelijkheden.
De buitenkant bedriegt, althans een beetje. Inmiddels lukt het me zeker goed om de positieve kanten van dingen te benoemen, maar dat neemt niet weg dat die andere gedachten er nog steeds zijn. En al die gedachten kosten een bulk aan energie, maar hoe kom ik hier vanaf?
In mijn eerste stappen door de lesstof kom ik direct weer ‘accepteren’ tegen. Ja, natuurlijk betekent ‘voluit leven’ niet dat je een leven kunt leiden zonder problemen. Deze zullen er altijd zijn en het gaat er vooral om hóe je met deze problemen omgaat.
ACT blijkt niet te gaan over ‘problemen oplossen’ of ‘ergens vanaf komen’, maar om ‘accepteren’.
Nog altijd voelt dit als ‘opgeven’ voor mij, weet ik wel zeker dat deze opleiding écht passend is? Ik vertrouw op mijn intuïtie bij het maken van mijn keuze en besluit de studie kritisch (ja, daar ben ik weer!), maar volledig te ondergaan. Want uiteindelijk draait verandering om ‘doen’ en ‘ervaren’.
ACT is gebaseerd op een gedegen en complexe theoretische (wetenschappelijke) onderbouwing. Dat geeft mij vertrouwen om door te gaan. Niet alleen ervaren dát iets werkt, maar ook begrijpen en weten waaróm en hoe iets werkt.
In de eerste les word ik meegenomen in theorieën over het verschil tussen pijn en lijden, de manier waarop ons brein werkt en met informatie omgaat, hoe gedachten worden gevormd en hoe ons denken vaak niet overeenkomt met de werkelijkheid. ‘Ons denken minder serieus nemen’, blijft me bij. Ja, dat advies heb ik al vaker gehad…de dingen minder serieus nemen.
ACT therapeuten nemen een speelse houding aan ten opzichte van gedachten, gebruiken humor en dagen uit.
Dat klinkt voor mij als muziek in mijn oren!
Om verandering te bewerkstelligen maakt ACT gebruik van zes zuilen die zorgen voor ‘psychische flexibiliteit’. Hieronder heb ik ze even in mijn eigen woorden vertaald:
- De kracht van met aandacht in het hier-en-nu zijn.
- Gedachten minder serieus nemen door er vanaf een afstand naar te kijken.
- Openstellen voor pijnlijke gevoelens en emoties; ‘acceptatie’.
- Het verschil tussen het deel van ons bewustzijn dat ‘denkt’ en het deel dat ‘waarneemt’.
- De dingen die écht belangrijk zijn in je leven.
- Welke acties te nemen om ‘voluit’ te leven.
Gaat dit niet te ‘zweverig’ worden? En daarnaast, het klinkt als een leuke ‘doe het zo’ lijst, maar wat zorgt ervoor dat veel van deze punten niet altijd lukken?
Gedachten over verleden en toekomst, vluchten voor het huidige moment, gedachten beschouwen als realiteit, ervaringen vermijden, je identificeren met je verhaal, onduidelijkheid over wat écht belangrijk voor je. De antwoorden lijken zo eenvoudig, maar zetten mij aan het denken. Hoe ben ik mezelf eigenlijk tegen aan het werken?
Tijd om op ontdekkingsreis te gaan! Zal mijn weerstand tegen het woord ‘accepteren’ een andere wending krijgen?
PS. Lees hier de volgende blog in deze reeks.
